مقدمه ای بر شیوه های نامگذاری فولادها در استاندارد DIN و AISI / SAE:
به آلیاژی از آهن و کربن که مقدار کربن آن کمتر از ۲ درصد باشد , فولاد (Steel) گفته می شود. با توجه به تنوع بالای فولادها و کاربرد وسیع آنها در زندگی بشر , تولید کننده گان فولاد و موسسات استانداردمختلف , روشها و استانداردهای گوناگونی برای دسته بندی و نامگذاری آنها ارائه داده اند که از آن جمله می توان به استانداردهای زیر اشاره نمود:
ASTM (American Society for testing & materials , AISI (American iron & Steel) , SAE (Society of automotive engineers) , DIN (Deutsches Institut fur Normung) , JIS (Japanese industrial standards) , BS (British Standard) , GOST , AFNOR و …
از میان تمامی استانداردهای موجود , دو استاندارد آلمانی DIN و آمریکایی AISI/SAE در ایران بیش از سایرین متداول می باشد.
نامگذاری فولادها در استاندارد DIN:
در این استاندارد هر نوع فولاد با یک نماد (Symbol) و یک عدد استاندارد (Standard Number) شناخته می شود که هر کدام معادل یکدیگر هستند.
عدد استاندارد فولاد یک عدد پنج رقمی است به شکل X.XXXX که در آن, عدد سمت چپ X.XXXX, گروه اصلی ماده را نشان می دهد که برای فولادها این عدد ۱ می باشد. دو رقم بعدی X.XXXX به ترکیب شیمیایی فولاد اشاره دارد و دو رقم آخر X.XXXX نیز صرفا شمارنده بوده و نشان دهنده مفهوم خاصی نیست.
در استاندارد آلمانی DIN علاوه بر عدد استاندارد , برای هر نوع فولاد یک نماد استاندارد نیز وجود دارد که ترکیبی است از حروف و اعداد که عموما نشان دهنده ترکیب شیمیایی و در برخی موارد بیانگر میزان استحکام کششی فولاد مربوطه است. برای نماد فولادهای ساختمانی معمولی (General Structural Steel) ابتدا دو حرف St و سپس مقدار حداقل استحکام کششی نهایی بر حسب کیلوگرم بر میلیمتر مربع ذکر می شود مانند آلیاژ فولادی St37 که نشان دهنده فولاد ساختمانی معمولی با حداقل استحکام کششی ۳۷ کیلوگرم بر میلیمتر مربع یا ۳۷۰ مگاپاسکال می باشد. برای نامگذاری سایر انواع آلیاژ های فولادی ,از ترکیبی از حروف و اعداد که نشان دهنده درصد کربن و درصد فلزات آلیاژی است , استفاده می شود. برای فولادهای کربنی ابتدا حرف C و سپس مقدار کربن بر حسب صدم درصد ذکر می شود مانند C45 که فولاد کربنی با ۰٫۴۵ درصد کربن می باشد. برای فولادهای کم آلیاژ ابتدا مقدار کربن بر حسب صدم درصد و سپس مقدار درصد آلیاژ های غالب به ترتیب عنوان می شود.
نامگذاری فولادها در استاندارد AISI / SAE:
در استاندارد آمریکایی , تمامی آلیاژهای فولادی با یک عدد چهار رقمی XXXX شناخته می شوند. در این روش نامگذاری , اولین عدد XXXX معرف گروه فولاد , دومین عدد XXXX نشان دهنده درصد تقریبی عنصر آلیاژی اصلی و دو رقم آخر XXXX نیز بیانگر مقدار کربن بر حسب صدم درصد می باشد. گروه های مختلف فولاد طبق استاندارد AISI / SAE در جدول زیر مشخص شده است
به عنوان مثال آلیاژ فولاد ۱۰۶۰ از گروه فولادهای کربنی با ۰٫۶ درصد کربن و آلیاژ فولاد ۴۱۳۰ از نوع مولیبدنی با حدود ۱ درصد مولیبدن و ۰٫۳ درصد کربن است.
