شرکت تولیدی فولاد صنعت

آهنی

معادلات چند مجهولی در قیمت گذاری فلزات

بازار فلزات یکی از بزرگترین بازارهای تولیدی و کاربردی در کشور است که تغییرات قیمتی در این بازار تاثیر بسیاری بر صنعت و بازارهای دیگر دارد؛ به گونه ای که افزایش یا کاهش قیمت جهانی فلزات اساسی مانند فولاد، آلومینیوم و مس، به صورت مستقیم آثار منفی و مثبتی را بر عملکرد شرکت های فعال در صنایع فلزی می گذارد.

قیمت گذاری محصولات فلزی متاثر از قیمت‌های بین المللی است و این امر، در تمام کشورها امری پذیرفته شده و مرسوم تلقی می شود؛ عرضه و تقاضای جهانی، موجودی های انبار و قیمت انرژی از عوامل موثر بر قیمت فلزات هستند.

در حوزه داخلی، مواد اولیه نیز نقش مهمی در قیمت گذاری ها دارد که در صورت ورود به بحث تعیین قیمت، ضروری است تا برای فلزات مختلف، تفاوت های مشخصی را در این خصوص قائل شویم؛ به این دلیل که در کشور ما همواره فلزهایی چون مس و فولاد، از مزیت مواد اولیه داخلی برخوردار هستند، در حالی که در مورد آلومینیوم چنین مزیتی وجود ندارد. به نحوی که سنگ آهن و کنسانتره مورد نیاز برای تولید فولاد و کاتد مس در کشور تولید می شود اما معادن تولید بوکسیت در کشور بسیار محدود هستند و برای تولید محصولات آلومینیومی باید به واردات مواد اولیه روی آوریم.

در هر حوزه (آلومینیوم، مس و فولاد) مشکلات متفاوتی برای قیمت گذاری وجود دارد. به عنوان مثال، در حوزه آلومینیوم، پریمیوم تعیین شده برای فروش شمش تولید شده به عقیده برخی از کارشناسان و فعالان این حوزه، بسیار زیاد بوده و امکان تولید محصولات آلومینیومی را از صنایع پایین دستی گرفته است؛ زیرا تولید محصولات با ارزش افزوده بیشتر، باید با نگاه به بازارهای جهانی صورت بگیرد، در صورتی که این میزان پریمیوم بالا برای آلومینیوم امکان رقابت را از تولید کنندگان در بازارهای خارجی گرفته است؛ اما از سوی دیگر، صنایع بالادستی نیز، بر این عقیده‌ هستند که تهیه مواد اولیه در شرایط تحریمی توسط تولیدکنندگان ایرانی، عمدتا با قیمت‌های بسیار بالایی انجام می شود و این میزان پریمیوم تعیین شده، هزینه بالایی را به تولید کنندگان محصولات تحمیل نمی‌ کند. زیرا در صورت واردات شمش، هزینه تولید آن شرکت‌ها به واسطه تعرفه‌های گمرکی بسیار بیشتر خواهد شد.

قیمت گذاری در صنعت مس با اینکه تحت تاثیر نرخ‌های جهانی است اما در قیمت گذاری ها عموما از فرمول خاص و منحصر به فردی استفاده می‌شود و عواملی نظیر قیمت ارز و میزان رقابت در بورس نقش اساسی دارد.

تعیین قیمت فولاد در کشور گرچه تابعی از قیمت گذاری کشورهای CIS بوده اما چون تولیدکنندگان فولاد، عمدتا شرکت‌های دولتی هستند، تاثیر عوامل داخلی (سیاست‌گذاری‌های دولت) در این زمینه بیشتر است.

در بازار این فلز برخلاف سایر فلزات، به جای تعیین قیمت مواد اولیه، قیمت محصول میانی تعیین و سپس قیمت سایر محصولات زنجیره آن، مشخص می شود. در صنعت فولاد، قیمت گذاری بر مبنای قیمت شمش فولاد خوزستان صورت می گیرد و در واقع قیمت‌‌  محصولات پایین‌دستی و بالادستی تابع این محصول است.

در این میان، عدم توازن در زنجیره تولید فولاد، عموما موجب قیمت گذاری های دردسرساز شده است. در واقع، میزان تولید در بعضی از حلقه‌های این زنجیره، زیاد و در برخی دیگر، کم بوده و هیچ گاه عرضه و تقاضا با یکدیگر هماهنگی ندارد. این نحوه قیمت‌گذاری شبهاتی را برای فعالان بخش خصوصی صنعت فولاد به وجود آورده و باعث توزیع نامتوازن سود میان حلقه‌های زنجیره شده است.

عمده مشکلی که در زمینه قیمت گذاری تمام فلزات وجود دارد و موجب رکود صنایع فلزی در کشور و ورشکستگی شرکت های تولید کننده در این زمینه شده، قیمت‌گذاری‌های دستوری است. این امر، همواره کارایی بورس کالا که وظیفه کشف قیمت را بر عهده دارد، را از میان می‎ برد. علاوه براین، تجربه سایر کشورها در این زمینه نشان می دهد که انتخاب بازار آزاد می تواند بهترین رویکرد باشد؛ زیرا واقعی‌سازی قیمت‌ها موجب شفافیت و سلامت بازار می شود. اجرای این سیاست در نهایت موجب از دور خارج شدن واحدهای کم بازده و رونق واحدهای پربازده تر خواهد شد و از این طریق، رقابت پذیری صنایع پابرجا در عرصه بازار را تقویت کرده و حضور آن‌ها در بازارهای صادراتی را پررنگ تر می کند.